Afschaffen beter voor avondmensen, senioren en… kinderen!
Het is weer zomertijd! De klok is een uur vooruit gezet. Leuk? Niet voor iedereen. Heel wat mensen zijn door dat uurtje verschil van slag, soms wel een week lang. Ze raken oververmoeid. Hoe komt dat? Wat kun je ertegen doen? En willen we die zomertijd eigenlijk nog wel? Nee, zegt tweederde van de Nederlanders blijkens een enquête van het consumentenprogramma Radar. En ze hebben gelijk: wintertijd is beter voor ons gestel. Maar of het ooit zover komt?
Onze lichaamsprocessen vertonen 24-uursschommelingen. Die worden aangestuurd door een groep cellen in onze hersenen, de ‘biologische klok’. Die klok produceert ritmen die wat langer duren dan 24 uur. Bijvoorbeeld 24,2 uur bij ochtendmensen en bijna 25 uur bij avondmensen.
Avondmensen hebben het moeilijk bij de invoering van de zomertijd. Als de wekker hen ’s morgens wakker maakt, zegt hun lichaam dat ze nog een uurtje mogen slapen. Ze komen maar moeilijk op gang.
Zomertijd vooral lastig voor avondmensen
Avondmensen hebben daardoor moeite met opstaan en met op tijd naar bed gaan. Bij de overgang naar de zomertijd hebben we eenmalig een etmaal van 23 uur. Ochtendmensen hebben daar doorgaans geen moeite mee. Maar voor avondmensen is het extra lastig. Want door het zomaar vooruit draaien van de wijzers van de klok gaan de gewone en de biologische klok uit de pas lopen.
Tijdens de eerste week na de invoering van de zomertijd hebben veel mensen overdag last van slaperigheid. Mijn advies: doe even een dutje. Daarna kunt u er weer tegenaan.
Niet meer ongelukken door zomertijd
De wekker probeert je wakker te maken, terwijl je lichaam denkt dat het nog een uur kan slapen. Toch sta je op. Maar je hersenen zijn nog onvoldoende alert, wat zorgt voor extra slaperigheid en verminderd mentaal functioneren. Blijkens onderzoek leidt invoering van de zomertijd niet tot een significant groter aantal verkeersongevallen. We nemen gewoon een extra bakje koffie en letten beter op.
Afschaffen beter voor ons lichaam
Kunnen we de zomertijd eigenlijk niet beter afschaffen als zoveel mensen er moeite mee hebben? Bijna elk jaar wordt daarover weer gediscussieerd. Voor ons lichaam zou het beter zijn. Vooral avondmensen, ouderen en kinderen zouden er baat bij hebben. Kinderen komen door de zomertijd slaap te kort en dat heeft gevolgen voor hun schoolprestaties. Als het eerder donker wordt, vallen ze makkelijker in slaap.
Tips voor de de overgang
Onze biologische klok pakt zijn ritme betrekkelijk snel weer op. Binnen een paar dagen ben je alweer redelijk aangepast aan de nieuwe tijd. Tips:
- ga meteen volgens de nieuwe kloktijd leven en
- zorg ervoor dat je ‘s ochtends daglicht ziet
Een wake-up light, dat de zonsopkomst imiteert, helpt niet. De lichtsterkte van zo’n lamp is te laag.
Kinderen vallen makkelijker in slaap als het eerder donker wordt. Daardoor komen ze minder slaap tekort.
Zomertijd heeft ook economische effecten
Maar er zitten natuurlijk veel meer kanten aan die kwestie, onder andere op economisch gebied. Toen de zomertijd werd bedacht, gingen beleidsmakers ervan uit dat het zomertijdritme energie zou besparen. Maar dat klopt niet, zo is uit onderzoeken gebleken. Wel zijn de lange dagen gunstig voor bijvoorbeeld horeca, toerisme en recreatie. En omdat zo’n 70 landen de zomertijd hanteren, is het voor een exporterende natie als Nederland natuurlijk wel handig om dat voorbeeld te volgen.
Ook senioren hebben last van de overgang naar de zomertijd. Ze worden soms overvallen door hevige slaperigheid.
Mag er een uurtje of zes bij?
Mij maakt het eigenlijk niet zo veel uit, dat ene uur tijdsverschil. Voor mij wordt het pas interessant als ons etmaal structureel met een uur of vier à zes zou worden verlengd. ;-) Dat wil zeggen: als ik die extra uren dan ook nuttig zou kunnen besteden. Want in mijn dagelijkse race tegen de klok kom ik steeds weer veel tijd tekort. Zelfs nu ik met pensioen ben. En ondanks mijn pogingen om mijn leven te stroomlijnen met tijdmanagementtechnieken en allerlei handige hulpmiddelen…
(Lees meer over het fenomeen zomertijd)
Renske