Zestigplussers gebukt onder fysieke, mentale en financiële uitputtingsslag
Meer nieuws over dit onderwerp: zie de links onder dit artikel
De meeste zestigplussers halen hun pensioen niet zonder fysieke en/of mentale kleerscheuren. Het bereiken van de uitgestelde pensioenleeftijd wordt dan een moeizame tocht. Dat blijkt uit een onderzoek van het NIDI (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut), waarvan de resultaten afgelopen week bekend zijn gemaakt. Een deprimerend toekomstperspectief voor senioren…
Zeven van de tien zestigplussers kampen met minimaal één langdurige ziekte, aandoening of handicap. Die belemmert 40% bij hun werk. Lager opgeleiden ervaren hun werk op deze leeftijd sowieso als fysiek zwaar. Middelbaar en hoger opgeleiden kampen vaak met toenemende stress.
Hogere pensioenleeftijd = onrecht!
Velen ervaren het verhogen van de pensioenleeftijd als onrecht. Niet ten onrechte, dunkt me. Tegelijkertijd dalen de uitkeringen van heel wat pensioenfondsen. Geen wonder dat senioren nog maar bitter weinig vertrouwen in het pensioen- en zorgstelsel hebben. (Dat laatste blijkt uit een onderzoek van eind 2015 van ouderenbond ANBO.)
Vijftig- en zestigplussers in zwaar weer
Deze onderzoeken bevestigen wat de meeste vijftig- en zestigplussers allang weten. En dat is dat je in hun levensfasen een gerede kans loopt om in zwaar weer te belanden en forse fysieke, mentale en/of financiële averij op te lopen. Daarvan heb ik de voorbije jaren in mijn omgeving heel wat – vaak schrijnende – voorbeelden gezien.
Vanaf 50 al in de gevarenzone
Als mensen rond de 50 zijn, komen ze al in de gevarenzone. Als ze niet absoluut onmisbaar zijn voor hun organisatie, willen werkgevers van hen af. Ook al zijn ze goed in hun werk, gemotiveerd en gezond. Ze worden op uiteenlopende, maar bijna altijd onsympathieke manieren gedumpt.
Te oud, te duur, te veel risico
En waarom? Simpelweg omdat ze te ‘oud’ en dus te duur worden. Bovendien stijgt met het klimmen der jaren de kans dat ze fysieke problemen krijgen, waardoor ze in het uitkeringscircuit belanden. Hun kennis, hun grote werk- en levenservaring en hun vaak sterke motivatie zijn minder belangrijk. Werkgevers halen liever goedkopere, jonge mensen in huis. Ook al zijn die in elk geval voorlopig nog minder goed in hun werk.
Uitstel pensioenleeftijd beproeving
Vanaf de leeftijd van 60 jaar is het legioen werkenden in vaste dienst dan ook sterk uitgedund. Veel achterblijvers lijden vaak onder fysieke en/of mentale overbelasting. De uitgestelde pensioenleeftijd is voor hen een beproeving. De meesten willen het liefst uiterlijk met hun 63ste met pensioen, blijkt uit het NIDI-onderzoek. Op zich kan dat wel, maar daaraan zitten wel wat haken en ogen.
Alternatieven voor 60+’er te duur
Wie de rit tot de uitgestelde pensioenleeftijd niet wil uitzitten, heeft twee alternatieven:
- eerder stoppen met werken. Maar elk jaar dat je eerder stopt, betekent een korting op je pensioen van zo’n 8 %
- met deeltijdpensioen gaan (minder werken en je inkomen aanvullen met geld uit je pensioenpotje)
Dure grappen dus. Dat laat je wel uit je hoofd, zeker als je door De Financiële Crisis uiteindelijk toch al minder pensioen krijgt dan was voorspeld.
Gedumpt? Vergeet het verder maar!
Zij die na hun 50ste levensjaar zijn gedumpt, komen maar zelden aan een nieuwe, vaste baan. Ook al zijn ze nog zo goed in hun vak, gemotiveerd en gezond. Wie toch nog werkt, doet dat noodgedwongen als ZZP of flexwerker. Of ze hebben deeltijdbaantjes. Ook dat is vaak stressvol en/of lichamelijk zwaar. Anderen zijn langdurig werkloos en doorlopen veelal zinloze reïntegratietrajecten. En wie tobt met de gezondheid, belandt uiteindelijk nogal eens in de WIA.
Bijtijds voorzieningen treffen lastig
Voor het treffen van aanvullende voorzieningen voor het uitgestelde pensioen hadden deze mensen doorgaans te weinig tijd en geld. En dan hakt het uitstel van de pensioenleeftijd er behoorlijk in. Het uitzitten van de rit wordt een fysieke en mentale uitputtingsslag, waarbij de inkomsten vaak een steile, neerwaartse curve vertonen. Met alle gevolgen van dien.
Op een AOW-houtje bijten
En uiteindelijk krijgen velen door de crisis dus óók nog eens een lagere pensioenuitkering dan waarop ze hadden gerekend. Degenen die tijdens hun loopbaan veel pensioenbreuken hebben opgelopen, zijn dan helemaal het haasje. Na een leven lang ploeteren moeten ze tot hun dood voornamelijk op een AOW-houtje bijten. Geen aanlokkelijk vooruitzicht.
Pensioenleeftijd werpt schaduw vooruit
Hoe moet het nu verder? De geschetste ontwikkelingen stemmen allesbehalve vrolijk. Het aantal senioren stijgt de komende jaren snel. Die moeten allemaal doorwerken tot hun 67ste. Maar veel mensen kunnen dat fysiek en/of mentaal gewoonweg niet. En voor wie het wel kan, zijn er veel te weinig banen. Werkgevers willen nu eenmaal geen ouderen. Daarbij komt dat het aantal banen per saldo afneemt doordat ze worden weggeautomatiseerd. Steeds meer mensen zullen dus tegen het eind van hun loopbaan in de problemen komen, tenzij ze er bijtijds in slagen nog wat financiële reserves te kweken. Hoe lossen we dat op?
Gering verzet was gemiste kans
Zoals ik op dit blog al eerder schreef: ik vind het onbegrijpelijk dat zulke ingrijpende pensioenmaatregelen destijds tot zo weinig maatschappelijk verzet hebben geleid. Vermoedelijk hebben veel mensen niet beseft wat deze ingrepen in de pensioenleeftijd voor hen zouden betekenen. Het is nu eenmaal een ingewikkelde materie. En nu zitten we met de gebakken peren…
Doe iets aan die pensioenleeftijd!
Gelukkig gaat het nu weer beter met de economie. Met de verkiezingen in zicht deelt de politiek vijf miljard euro aan lastenverlichting uit onder (vooral) jongere werkenden. Het zou de politici sieren als zij eens wat meer aan de ouderen zouden denken en deze pensioenmaatregelen wat zouden bijstellen. Tenslotte zijn het de ouderen die onze welvaartsstaat hebben opgebouwd. Daar mag zo af en toe best eens wat tegenover staan.
Renske
Meer lezen?
Meer nieuws over dit onderwerp:
- April 2016: Vier op de tien mensen komen niet rond van pensioen
- April 2016: AOW-gat nekt arbeidsongeschikten