Uitstel pensioenleeftijd werpt schaduw vooruit

Renske Cramer Creatief artikel over uitstel pensioen en aow foto van bouwvakkers aan het werk

Zestigplussers gebukt onder fysieke, mentale en financiële uitputtingsslag

Meer nieuws over dit onderwerp: zie de links onder dit artikel

Portret van Renske CramerDe meeste zestigplussers halen hun pensioen niet zonder fysieke en/of mentale kleerscheuren. Het bereiken van de uitgestelde pensioenleeftijd wordt dan een moeizame tocht. Dat blijkt uit een onderzoek van het NIDI (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut), waarvan de resultaten afgelopen week bekend zijn gemaakt. Een deprimerend toekomstperspectief voor senioren…

 

Zeven van de tien zestigplussers kampen met minimaal één langdurige ziekte, aandoening of handicap. Die belemmert 40% bij hun werk. Lager opgeleiden ervaren hun werk op deze leeftijd sowieso als fysiek zwaar. Middelbaar en hoger opgeleiden kampen vaak met toenemende stress.

Hogere pensioenleeftijd = onrecht!

Velen ervaren het verhogen van de pensioenleeftijd als onrecht. Niet ten onrechte, dunkt me. Tegelijkertijd dalen de uitkeringen van heel wat pensioenfondsen. Geen wonder dat senioren nog maar bitter weinig vertrouwen in het pensioen- en zorgstelsel hebben. (Dat laatste blijkt uit een onderzoek van eind 2015 van ouderenbond ANBO.)

Naarmate ze ouder worden, ervaren middelbaar en hoger opgeleiden steeds meer stress op hun werk.

Naarmate ze ouder worden, ervaren middelbaar en hoger opgeleiden steeds meer stress op hun werk.

Vijftig- en zestigplussers in zwaar weer

Deze onderzoeken bevestigen wat de meeste vijftig- en zestigplussers allang weten. En dat is dat je in hun levensfasen een gerede kans loopt om in zwaar weer te belanden en forse fysieke, mentale en/of financiële averij op te lopen. Daarvan heb ik de voorbije jaren in mijn omgeving heel wat  – vaak schrijnende – voorbeelden gezien.

Vanaf 50 al in de gevarenzone

Als mensen rond de 50 zijn, komen ze al in de gevarenzone. Als ze niet absoluut onmisbaar zijn voor hun organisatie, willen werkgevers van hen af. Ook al zijn ze goed in hun werk, gemotiveerd en gezond. Ze worden op uiteenlopende, maar bijna altijd onsympathieke manieren gedumpt.

Te oud, te duur, te veel risico

En waarom? Simpelweg omdat ze te ‘oud’ en dus te duur worden. Bovendien stijgt met het klimmen der jaren de kans dat ze fysieke problemen krijgen, waardoor ze in het uitkeringscircuit belanden. Hun kennis, hun grote werk- en levenservaring en hun vaak sterke motivatie zijn minder belangrijk. Werkgevers halen liever goedkopere, jonge mensen in huis. Ook al zijn die in elk geval voorlopig nog minder goed in hun werk.

Deze vrouw is na haar vijftigste gedumpt door haar werkgever. Ze komt niet snel meer aan ander werk. Zonde, want mensen als zij hebben veel levens- en werkervaring en zijn heel gemotiveerd.

Vijftig- en zestigplussers die eenmaal zijn gedumpt, komen niet snel meer aan ander werk. Zonde, want ze hebben veel levens- en werkervaring en ze zijn vaak heel gemotiveerd.

Uitstel pensioenleeftijd beproeving

Vanaf de leeftijd van 60 jaar is het legioen werkenden in vaste dienst dan ook sterk uitgedund. Veel achterblijvers lijden vaak onder fysieke en/of mentale overbelasting. De uitgestelde pensioenleeftijd is voor hen een beproeving. De meesten willen het liefst uiterlijk met hun 63ste met pensioen, blijkt uit het NIDI-onderzoek. Op zich kan dat wel, maar daaraan zitten wel wat haken en ogen.

Alternatieven voor 60+’er te duur

Wie de rit tot de uitgestelde pensioenleeftijd niet wil uitzitten, heeft twee alternatieven:

  1. eerder stoppen met werken. Maar elk jaar dat je eerder stopt, betekent een korting op je pensioen van zo’n 8 %
  2. met deeltijdpensioen gaan (minder werken en je inkomen aanvullen met geld uit je pensioenpotje)

Dure grappen dus. Dat laat je wel uit je hoofd, zeker als je door De Financiële Crisis uiteindelijk toch al minder pensioen krijgt dan was voorspeld.

Gedumpt? Vergeet het verder maar!

Zij die na hun 50ste levensjaar zijn gedumpt, komen maar zelden aan een nieuwe, vaste baan. Ook al zijn ze nog zo goed in hun vak, gemotiveerd en gezond. Wie toch nog werkt, doet dat noodgedwongen als ZZP of flexwerker. Of ze hebben deeltijdbaantjes. Ook dat is vaak stressvol en/of lichamelijk zwaar. Anderen zijn langdurig werkloos en doorlopen veelal zinloze reïntegratietrajecten. En wie tobt met de gezondheid, belandt uiteindelijk nogal eens in de WIA.

Oudere werknemers krijgen het steeds moeilijker met fysiek belastend werk.

Hoe ouder werknemers worden, hoe moeilijker ze het krijgen met fysiek belastend werk.

Bijtijds voorzieningen treffen lastig

Voor het treffen van aanvullende voorzieningen voor het uitgestelde pensioen hadden deze mensen doorgaans te weinig tijd en geld. En dan hakt het uitstel van de pensioenleeftijd er behoorlijk in. Het uitzitten van de rit wordt een fysieke en mentale uitputtingsslag, waarbij de inkomsten vaak een steile, neerwaartse curve vertonen. Met alle gevolgen van dien.

Mensen zoals deze zestiger, die op oudere leeftijd door hun werkgever worden gedumpt, komen vaak in ernstige financiële problemen.

Mensen die zijn gedumpt, komen tijdens het uitzitten van de rit niet zelden in financiële moeilijkheden.

Op een AOW-houtje bijten

En uiteindelijk krijgen velen door de crisis dus óók nog eens een lagere pensioenuitkering dan waarop ze hadden gerekend. Degenen die tijdens hun loopbaan veel pensioenbreuken hebben opgelopen, zijn dan helemaal het haasje. Na een leven lang ploeteren moeten ze tot hun dood voornamelijk op een AOW-houtje bijten. Geen aanlokkelijk vooruitzicht.

Pensioenleeftijd werpt schaduw vooruit

Hoe moet het nu verder? De geschetste ontwikkelingen stemmen allesbehalve vrolijk. Het aantal senioren stijgt de komende jaren snel. Die moeten allemaal doorwerken tot hun 67ste. Maar veel mensen kunnen dat fysiek en/of mentaal gewoonweg niet. En voor wie het wel kan, zijn er veel te weinig banen. Werkgevers willen nu eenmaal geen ouderen. Daarbij komt dat het aantal banen per saldo afneemt doordat ze worden weggeautomatiseerd. Steeds meer mensen zullen dus tegen het eind van hun loopbaan in de problemen komen, tenzij ze er bijtijds in slagen nog wat financiële reserves te kweken. Hoe lossen we dat op?

Gering verzet was gemiste kans

Zoals ik op dit blog al eerder schreef: ik vind het onbegrijpelijk dat zulke ingrijpende pensioenmaatregelen destijds tot zo weinig maatschappelijk verzet hebben geleid. Vermoedelijk hebben veel mensen niet beseft wat deze ingrepen in de pensioenleeftijd voor hen zouden betekenen. Het is nu eenmaal een ingewikkelde materie. En nu zitten we met de gebakken peren…

Ouderen zijn tot veel meer in staat dan vaak wordt gedacht. Zonde dat werkgevers daar niet wat meer gebruik van maken!

Ouderen zijn tot veel meer in staat dan vaak wordt gedacht. Zonde dat werkgevers daar niet wat meer gebruik van maken!

Doe iets aan die pensioenleeftijd!

Gelukkig gaat het nu weer beter met de economie. Met de verkiezingen in zicht deelt de politiek vijf miljard euro aan lastenverlichting uit onder (vooral) jongere werkenden. Het zou de politici sieren als zij eens wat meer aan de ouderen zouden denken en deze pensioenmaatregelen wat zouden bijstellen. Tenslotte zijn het de ouderen die onze welvaartsstaat hebben opgebouwd. Daar mag zo af en toe best eens wat tegenover staan.

Renske


Meer lezen?

Meer nieuws over dit onderwerp: